Χάλεϊ, Έντμουντ

(Halley, Χάγκερστον, Λονδίνο 1656 – Γκρίνουιτς 1742). Άγγλος αστρονόμος. Σε ηλικία 20 ετών στάλθηκε στο νησί της Αγίας Ελένης στον νότιο Ατλαντικό, για να συντάξει τον κατάλογο των αστέρων του νοτίου ημισφαιρίου και το 1679 δημοσίευσε τα αποτελέσματα της εργασίας του. Διετέλεσε καθηγητής της αστρονομίας στην Οξφόρδη και το 1720 διαδέχτηκε τον Τζον Φλάμστιντ στη διεύθυνση του Αστεροσκοπείου του Γκρίνουιτς. Το 1721 ονομάστηκε βασιλικός αστρονόμος. Πολυάριθμες είναι οι μελέτες και οι ανακαλύψεις του, που οφείλονται στο επίμονο και ευφυές έργο του ως ερευνητή σε κάθε πεδίο της ουράνιας φυσικής. Παραβάλλοντας τα αποτελέσματα των ερευνών του με αυτά των αρχαίων αστρονόμων, μεταξύ των οποίων του Πτολεμαίου, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αστέρες που θεωρούνται ακίνητοι έχουν μια δική τους κίνηση και ότι η επιτάχυνση της σεληνιακής κίνησης αυξάνεται προοδευτικά. Επινόησε μια μέθοδο για τον υπολογισμό των αφηλίων και της εκκεντρότητας των πλανητών και απέδειξε ότι είναι δυνατός ο ακριβής υπολογισμός της απόστασης του Ήλιου από τη Γη, αν ελεγχθεί η διάβαση της Αφροδίτης επάνω στον ηλιακό δίσκο. Το όνομα του X. συνδέεται κυρίως με τη μελέτη των νόμων της κίνησης των κομητών, των οποίων προσδιόρισε την περιοδικότητα εφαρμόζοντας τις αρχές του Νεύτωνα. Ο X. αναφέρεται επίσης σε σχέση με τον περίφημο κομήτη του Χάλεϊ, ο οποίος φέρει το όνομά του, η τελευταία εμφάνιση του οποίου, το 1910, αναστάτωσε ολόκληρο τον κόσμο, γιατί θα περνούσε πολύ κοντά από τη Γη. Ο κομήτης του Χάλεϊ, σε φωτογραφία του 1910, κατά την τελευταία εμφάνιση του. Το όνομά του συνδέεται με εκείνο του Άγγλου αστρονόμου Έντμουντ Χάλεϊ.